Natuurherstel in het Kameroen Estuarium

Inhoud

Projectlocatie

Een estuarium is een overgangsgebied waar een rivier uitmondt in zee. Zoet en zout water mengen hier met elkaar, wat zorgt voor een unieke leefomgeving. In het Kameroen estuarium, aan de kust bij de stad Douala, is dat niet anders. Hier komen de rivieren Wouri, Dibamba en Mungo samen en stromen uit in de Golf van Guinee. Het gebied kent een warm, vochtig tropisch klimaat. Er valt veel regen, vooral tijdens het regenseizoen van maart tot oktober. De hoge temperaturen en luchtvochtigheid vormen samen met het brakke water de ideale omstandigheden voor mangroves.

Planting Partner

Light for Nature (LINAT) is de lokale partner die het mangroveherstel in het Kameroen estuarium uitvoert. Als maatschappelijke organisatie zet LINAT zich in voor het duurzaam herstellen van natuurlijke hulpbronnen. Daarbij combineren ze traditionele kennis van de lokale gemeenschappen met wetenschappelijke inzichten en directe actie. Zo dragen ze bij aan het behoud van blauwe koolstof en het herstel van aangetaste mangrovegebieden.

LINAT werkt vanuit drie sterke pijlers:

Ecologie
LINAT zet programma’s op die gericht zijn op het behoud en herstel van mangrovebossen. Ze beheren de bestaande bossen, leggen een database aan met gegevens over het ecosysteem en dragen bij aan wereldwijde inspanningen om mangroves als belangrijke klimaatbuffers te beschermen.

Sociaal-economisch
De lokale gemeenschappen staan centraal. LINAT organiseert dialooggroepen, trainingen en voorlichtingsprogramma’s over duurzaam beheer van mangroves. Ze versterken lokale initiatieven en helpen dorpen met het ontwikkelen van milieuvriendelijke manieren om hun inkomen te verdienen, zodat de mangroves én de mensen ervan profiteren.

Institutioneel
LINAT zorgt voor samenwerking tussen alle betrokken partijen: van overheden en bedrijven tot dorpsbesturen en vissers. Door programma’s op elkaar af te stemmen en samen te werken, ontstaat er een breed gedragen aanpak die het herstel van het mangrove-ecosysteem versterkt.

Het project

Volgens het CAMERR-project (Cameroon Mangrove Ecosystem Restoration & Resilience) zijn mangrovebossen in Kameroen sterk gedegradeerd: ongeveer 66% is aangetast, en er verdwijnt jaarlijks bijna 3.000 hectare mangrovebos. Dit heeft geleid tot verwoestende overstromingen, vervuild drinkwater en een aanzienlijke druk op het zeeleven, wat schadelijk is voor de economische en voedselzekerheid van lokale gemeenschappen.

Het Kameroen estuarium herbergt een schat aan leven: vissen, schaaldieren, vogels en zeldzame mangroveplanten vinden hier hun thuis. Maar de druk op dit kwetsbare ecosysteem is groot. Ontbossing, vervuiling en uitbreiding van de stad Douala hebben ervoor gezorgd dat veel oorspronkelijke planten- en diersoorten sterk zijn teruggedrongen. Om het tij te keren, werkt LINAT samen met de lokale gemeenschappen. Zij kennen het gebied als geen ander en spelen een cruciale rol bij het herstel van de mangrovebossen. Door jonge mangroveplanten aan te laten groeien, brengen ze niet alleen de biodiversiteit terug, maar versterken ze ook de natuurlijke bescherming tegen overstromingen en erosie. Het project richt zich daarnaast op voorlichting, duurzaam beheer en het creëren van alternatieve inkomstenbronnen. Zo bouwen we samen aan een veerkrachtig estuarium dat bestand is tegen de gevolgen van klimaatverandering, natuurrampen en de economische kwetsbaarheid waar veel dorpen in de regio mee te maken hebben.

📷 foto's

Project SDG's

Als Kuwi lid gaat jouw geld naar het ondersteunen van projecten die in lijn zijn met de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties. Voor dit project zijn onderstaande doelen erkend.

Herstel van tropisch bos (drawdown)

De oplossing voor bosrestauratie in de tropen van Project Drawdown richt zich op het herstellen en beschermen van tropische bossen. Dit omvat het herstel van gedegradeerde landbouwgrond in de tropen, waarbij grootschalige toepassing wordt nagestreefd om de impact op de klimaatverandering te maximaliseren.

Kernpunten:

Enorme CO2-opslagpotentieel: Herstelde bossen fungeren als koolstofputten, waar grote hoeveelheden atmosferische CO2 worden vastgelegd en opgeslagen.
Natuurlijke regeneratie: De voorkeursaanpak is om gedegradeerde landbouwgrond vanzelf te laten teruggroeien, ondersteund door bescherming tegen schadelijke factoren zoals brand en begrazing. Deze methode is kosteneffectief en bevordert de biodiversiteit.
Actief planten: In sommige gevallen kan het kweken en planten van inheemse zaailingen in combinatie met het verwijderen van invasieve soorten het proces versnellen.
Talrijke co-voordelen: Naast CO2-opslag levert restauratie positieve effecten op zoals behoud van biodiversiteit, verbeterde waterkwaliteit, gezondere bodem en ondersteuning van lokale gemeenschappen.
Hoge prioriteit: Project Drawdown beschouwt deze oplossing als uiterst belangrijk vanwege het potentieel en de co-voordelen.

Aanvullende informatie:

De internationale gemeenschap streeft ernaar om tegen 2030 350 miljoen hectare gedegradeerde bosgrond te herstellen.
Schattingen suggereren een potentiële CO2-opslag van 1,7-2,9 gigaton tegen 2030.
Wettelijke bescherming van herstelde bossen is cruciaal voor succes op lange termijn.

Projectvalidatie

Je kunt dit project volgen op Restor voor projectupdates en voortgang via satellietbeelden.

ICUN Rode Lijst

Wat is de ICUN rode lijst?

De staat van onze biodiversiteit kan voor een groot deel worden bepaald door te kijken naar de IUCN-Rode Lijst. De lijst is opgesteld in 1963 als ’s werelds grootste lijst van statusbeoordelingen over de instandhouding van planten-, diersoorten en schimmels. De lijst wordt onderhouden door de IUCN en jaarlijks opnieuw geëvalueerd.

Lees meer

Het Kameroen estuarium vormt thuis voor diverse soorten die op de IUCN Rode Lijst staan.

Enkele opvallende voorbeelden:

Congo‑clawless otter (Aonyx congicus) – De zeldzame Kaap‑Otter leeft in mangrove‑ en zoet‑zoetblijwaterzones en staat op ‘Near Threatened’ vanwege verlies van habitat en jacht
Collared mangabey (Cercocebus torquatus) – Deze primaat komt voor in kust‑ en mangrovebossen. Door habitatverlies en stroperij is hij ‘Endangered’
West‑African manatee (Trichechus senegalensis) – Deze zeekoe wordt gezien in het estuarium van Wouri en Bakassi. De soort is ‘Vulnerable’ door bijvangst en verstoring van leefgebied
Atlantic mudskipper (Periophthalmus barbarus) – Een typische mangrovevis met ‘Least Concern’-status, maar kwetsbaar door vervuiling en habitatversnippering

Daarnaast herbergt het estuarium belangrijke groepen als:

Beschermde zeeschildpadden (zoals Groene, Lederschildpad, Vuurschildpad) – alle in verschillende mate bedreigd.

Kwallen en dolfijnenachtigen – zoals de kwetsbare Atlantische Hump-backed walvisdolfijn die de kustwateren bevolkt .

Deze biodiversiteit maakt het gebied niet alleen ecologisch waardevol, maar benadrukt ook het belang van herstelprojecten. Door goede bescherming en herstel van het mangrove‑ecosysteem krijgt ook dit gezelschap bedreigde soorten weer een toekomst.

Flora in de regio

Het Kameroen estuarium is een groen mozaïek van mangrovebossen, moerassen en laaglandregenwouden. Hier groeien verschillende soorten mangroves, waaronder Rhizophora racemosa, Avicennia germinans en Laguncularia racemosa. Deze bomen met hun kenmerkende luchtwortels houden de bodem vast, filteren het water en bieden leefruimte aan talloze andere soorten. Naast de mangroves vind je hier ook zouttolerante planten zoals zeekraal, varens (Acrostichum aureum) en struiken die zich hebben aangepast aan de wisselende waterstanden. Verder landinwaarts maken de mangroves plaats voor tropisch regenwoud, met bomen als Cordia platythyrsa en diverse zeldzame orchideeën, struiken en klimplanten die soms op de Rode Lijst staan. Samen vormen zij een rijk en kwetsbaar ecosysteem, dat sterk afhankelijk is van de gezondheid van het estuarium.

Fauna in de regio

De dierenwereld in het Kameroen estuarium is al even indrukwekkend. In de wateren leven vissen, krabben, garnalen en schelpdieren die afhankelijk zijn van de mangroves als kraamkamer. Bekende bewoners zijn onder andere modderkruipers (Periophthalmus barbarus), zeenaalden en barracuda’s. Zoogdieren als de West-Afrikaanse zeekoe (Trichechus senegalensis) en de Congo-klauwloze otter (Aonyx congicus) zwemmen tussen de wortels door. Op de oevers en in de bomen leven bijzondere apensoorten, zoals de bedreigde Collared Mangabey (Cercocebus torquatus). Talrijke vogelsoorten, waaronder ijsvogels, reigers, visarenden en bijeneters, gebruiken het gebied als broed- en voedselgebied. In de nabijgelegen zee komen bovendien zeeschildpadden, dolfijnen en soms zelfs walvissen voor. De rijke biodiversiteit maakt het estuarium tot een hotspot voor natuurbescherming.